به گزارش تحریریه، روزنامه «اکونومیست» در زمینه احتمال داستیابی به توافق میان ایران و آمریکا نوشت، پس از خروج ترامپ از توافق سال ۲۰۱۵ ، ایران به فعالیت هسته ای خود سرعت بخشید و بر ذخیره و سطح اورانیوم غنی شده خود به شدت افزود.

گزارش این روزنامه می گوید که معاون وزیر خارجه ایران پس از پایان دور قبلی مذاکرات اظهار داشت که تمام اسناد توافقنامه نهایی شده است. نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل هم روز ۳۰ ژوئن گفت که سطح جدیدی از خوش بینی به وجود آمده است. همچنین وزرات امور خارجه روسیه هم از امضای توافق تا ۱۴ جولای یعنی در ششمین سالگرد برجام خبر داد. به اعتقاد این مقام انجام اصلاحات اصلی به هیچ عنوان کار آسانی نبوده زیرا شرایط در این ۶ سال بسیار تغییر کرده است.

طبق تحلیل این هفته نامه، انتقال قدرت در ایران کمکی به روند مذاکرات نمی کند زیرا ابراهیم رئیسی به عنوان جایگزین حسن روحانی  یک ملی گرای تندرو است و نسبت به دولت کنونی رویکرد سخت تری را در مقابل آمریکا و غرب دارد. این به معنای در دسترس نبودن توافق نیست بلکه انتخاب آقای رئیسی اوضاع را پیچیده کرده است.

کارشناس موسسه پژوهشی «رویال یونایتد» اعتقاد دارد دولت روحانی هم دیگر انگیزه چندانی برای ادامه کار و دست زدن به یک دیپلماسی خارق العاده ندارد؛ سه سال بعد انتخابات پارلمان در ایران برگزار می شود و از طرف دیگر هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت جدید معامله ای را که از روحانی به ارث می برد، کامل اجرا کند.

اگرچه قبلا گفته شد که در مراحل اجرای توافق و رفع تحریم ها اختلافاتی وجود دارد اما به نوشته اکونومیست، هر دو طرف حالا پذیرفته اند که به صورت همزمان بخش هایی از توافق را انجام دهند. ایران تاکید دارد همه تحریم های ترامپ باید رفع شود. با اینحال در ماه مارس بایدن برخی افراد ایرانی و سپاه را تحریم کرد. اگرچه این اقدام از نظر اقتصادی بی اهمیت بود اما از نظر سیاسی بسیار چالش برانگیز است. ایرانی ها همچنین می گویند تضمین و اطمینان خاطر می خواهند اما آمریکا می گوید این امر غیرممکن است زیرا نمی تواند برجام را بدون حمایت دو سوم سنا به یک معاهده لازم الاجرا تبدیل کند.  

در این شرایط که آمریکا نمی خواهد امتیاز خاصی را به ایران بدهد، این گزارش مدعی است که دولت بایدن از ایران می خواهد نه تنها پیشرفت هسته ای خود را کند نماید بلکه با مذاکرات بیشتر در زمینه برنامه موشک بالستیک و سیاست منطقه ای موافقت کند. این در حالی است که ابراهیم رئیسی موضوعات فوق را غیرقابل بحث عنوان کرد.

از سوی غرب این بن بستی خطرناک است زیرا ایران علاوه بر گسترش فعالیت هسته ای از نظارت ها بر آن هم کم کرده است. ایران چندماهی است که بسیاری از مقررات بازرسی سخت برجام را هم متوقف نموده است. این تصمیم جهت افزایش فشار بر آمریکا است ایران پس از خرابکاری های اسرائیل حتی دسترسی به نطنز را که مهمترین سایت غنی سازی ایران است را نیز برای آژانس محدود کرده است.

به نوشته اکونومیست با همه این اخبار بد، صحبت های خوبی از وین به گوش می رسد. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در این مذاکرات می گوید تجدید توافق ایران و آژانس، از بی اعتمادی ها می کاهد و از تاثیرات منفی بلندمدت این اقدام جلوگیری می کند. با اینحال «مارک فیتزپاتریک» دیپلمات بازنشسته آمریکایی اعتقاد دارد در این شرایط ایران در حال بازی با آتش است.  

پایان/